Chai chứa khí - chai chứa khí bằng thép không hàn - kiểm tra và thử định kỳ - phần 2

Phải sử dụng bất cứ phương pháp siêu âm nào (ví dụ: xung dội, sóng được dẫn hướng) chứng minh được khả năng phát hiện các khuyết tật và đo chiều dày thành chai. Các kỹ thuật phổ biến nhất được sử dụng hiện nay là kỹ thuật kiểu tiếp xúc hoặc nhúng. Có thể sử dụng các kỹ thuật khác. Ví dụ xem Hình 4.

CHÚ DẪN:

1 Các đầu dò kiểm tra bằng siêu âm (UE) di động.

2 Thiết bị kiểm tra bằng siêu âm.

3 Chuyển đổi của chai.

Hình 1 - Các ví dụ về hai kiểu thiết bị kiểm tra bằng siêu âm cho các chai chứa khí

CHÚ DẪN:

L Theo chiều dọc của hình dạng đáy.

T Theo chiều ngang của hình dạng đáy.

■ Bằng tay (quy trình kỹ thuật phổ biến).

□ Tự động (quy trình kỹ thuật phổ biến).

Hình 2 - Phát hiện khuyết tật ở các đầu mút chai có các vành chân

CHÚ DẪN:

L1, L2 Các đầu dò theo chiều dọc.

T1, T2 Các đầu dò theo chiều ngang.

w Biến tử chiều dày thành.

Hình 3 - Các ví dụ về bố trí các đầu dò

CHÚ DẪN:

1 Các đầu dò.

2 Chai.

^a Nước.

Hình 4 - Các ví dụ về kỹ thuật tiếp âm

Phải kiểm tra thành chai khi sử dụng các biến tử UE có khả năng phát hiện các rãnh V hiệu chuẩn quy định. Kiểm tra phải quét để phát hiện các khuyết tật dọc theo cả hai chiều chu vi (theo chiều kim đồng hồ và ngược chiều kim đồng hồ) và các khuyết tật ngang theo cả hai chiều dọc (về phía trước và về phía sau) và xem các khuyết tật này được định vị trên các bề mặt bên trong và bên ngoài.

Phải kiểm tra thành chai khi sử dụng các biến tử UE có khả năng phát hiện chiều dày thành nhỏ nhất được bảo đảm theo quy định với một đầu dò bình thường (góc khúc xạ 0^o). Độ chính xác của hệ thống phải là ± 5 % hoặc ± 0,1 mm, lấy giá trị lớn hơn. Phải tính đến độ chính xác khi kiểm tra chiều dày thành.

Các chai phải được kiểm tra và biến tử cùng các đầu dò phải thực hiện chuyển động quay và dịch chuyển tương đối so với nhau. Các tốc độ dịch chuyển và quay không được vượt quá tốc độ được sử dụng trong quá trình hiệu chuẩn.

Thiết bị kiểm tra bằng siêu âm phải có một màn hình có khả năng vẽ các khuyết tật khác nhau xuất hiện trong chai hiệu chuẩn. Thiết bị phải có một bộ phận báo động tự động khi một tín hiệu lỗi (khuyết tật hoặc dưới chiều dày thành nhỏ nhất được bảo đảm) được ghi lại và báo cho người vận hành của mỗi biến tử để bảo đảm rằng độ chính xác của thiết bị được duy trì. Xem Hình 5. Phải có khả năng phân biệt trong phát hiện khuyết tật giữa các vết nứt bên trong và bên ngoài.

CHÚ DẪN:

T1 Đầu dò ngang.

1 Màn hình.

2 Thành của mẫu thử hiệu chuẩn.

3 Vết tín hiệu UE từ thành mẫu thử hiệu chuẩn.

4 Rãnh chuẩn bên trong.

5 Vết tín hiệu UE từ rãnh chuẩn bên trong.

6 Rãnh chuẩn bên ngoài.

7 Vết tín hiệu UE từ rãnh chuẩn bên ngoài.

8 Mức báo động.

Hình 5 - Các ví dụ về báo động vết nứt

11.4.3.3. Thiết bị siêu âm bằng tay

Phài áp dụng các yêu cầu trong 11.4.3.2, khi thích hợp, cho việc lựa chọn các biến tử và bảo dưỡng thiết bị.

11.4.3.4. Chai

Các bề mặt bên trong và bên ngoài của bất cứ chai nào được kiểm tra bằng siêu âm phải ở trong trạng thái thích hợp cho phép thử chính xác và có thể tái tạo lại được. Đặc biệt là bề mặt ngoài không được có ăn mòn, không có sự bám dính của sơn, bụi bẩn và dầu. Kiểm tra bằng siêu âm chỉ có ý nghĩa khi các tín hiệu nhiễu do bề mặt gây ra ít nhất là thấp hơn tín hiệu chuẩn tương ứng 50 %.

11.4.3.5. Nhân viên

Thiết bị kiểm tra phải được vận hành và được giám sát sự vận hành chỉ bởi nhân viên đã được cấp chứng chỉ và có kinh nghiệm như đã quy định trong TCVN 5868 (ISO 9712). Nhân viên thử siêu âm có thể được cấp chứng chỉ theo TCVN 5868 (ISO 9712). Bậc I cho kiểm tra bằng siêu âm; tuy nhiên nhân viên bậc I phải được giám sát bởi nhân viên bậc II. Tổ chức thử nghiệm phải có một nhân viên bậc III (nhân viên của công ty hoặc của một bên thứ ba) để giám sát toàn bộ chương trình kiểm tra bằng siêu âm.

11.4.4. Hiệu chuẩn

11.4.4.1. Quy định chung

Phải sử dụng một mẫu thử hiệu chuẩn có các rãnh cho hiệu chuẩn việc kiểm tra khuyết tật UE và đo chiều dày thành. Phải chuẩn bị một mẫu thử có chiều dài thuận tiện từ một chai đại diện cho chai được thử có cùng một đường kính danh nghĩa, chiều dày thành, sự gia công hoàn thiện từ mặt ngoài và vật liệu có các tính chất âm thanh tương tự như chai được thử, ví dụ: tất cả các loại thép. Mẫu chuẩn (chai chuẩn hoặc chai hiệu chuẩn) phải có chiều dày thành nhỏ nhất được bảo đảm đã biết, t_g, nhỏ hơn hoặc bằng chiều dày thành của chai được thử.

11.4.4.2. Phát hiện khuyết tật

11.4.4.2.1. Yêu cầu và kích thước của rãnh UE

Đối với kiểm tra khuyết tật bằng tay hoặc tự động, ít nhất cần phải có bốn rãnh chữ nhật dùng làm các rãnh chuẩn trong mẫu thử hiệu chuẩn (xem Hình 6). Có thể chế tạo các rãnh bằng ăn mòn điện hoặc của hoặc bằng gia công cơ. Các góc ở đáy rãnh có thể làm tròn. Các rãnh phải được bố trí sao cho không can thiệp vào bất cứ khuyết tật nào khác trong mẫu chuẩn. Phải kiểm tra hình dạng và kích thước của mẫu chuẩn. Bốn rãnh phải được bố trí như sau:

- Rãnh bên trong theo chiều dọc;

- Rãnh bên trong theo chiều ngang;

- Rãnh bên ngoài theo chiều dọc;

- Rãnh bên ngoài theo chiều ngang;

Với các kích thước sau trong mỗi trường hợp:

- Chiều dài L: 50 mm;

- Chiều sâu D: đối với các chai có giới hạn bền kéo thực tế ≥ 950 MPa hoặc các chai dùng để chứa các khí gây giòn [xem TCVN 6874-1 (ISO 11114-1)], chiều sâu D ≤ (5 ± 1) % chiều dày thành thực tế đo được, t_a của chi tiết hiệu chuẩn được định vị trên thành bên ở vị trí không vượt quá 115 % chiều dày thành nhỏ nhất được bảo đảm có trị số tuyệt đối nhỏ nhất 0,2 mm và trị số tuyệt đối lớn nhất 1 mm;

- Chiều sâu D: đối với chai có giới hạn bền kéo thực tế < 950 MPa và không được dùng để chứa các khí gây giòn, chiều sâu D ≤ 10 % chiều dày thành thực tế đo được, t_a, của chi tiết hiệu chuẩn được định vị trên thành bên ở vị trí không vượt quá 115 % chiều dày thành nhỏ nhất được bảo đảm có trị số tuyệt đối nhỏ nhất 0,2 mm và trị số tuyệt đối lớn nhất 1 mm;

- Chiều rộng W ≤ 2D.

CHÚ DẪN:

1 Rãnh bên ngoài.

2 Rãnh bên trong.

L Chiều dài của rãnh: 50 mm.

D Chiều sâu của rãnh: ≤ (5 ± 1) % t_g hoặc ≤ 10 % t_a.

W Chiều sâu của rãnh ≤ 2D.

t_a Chiều dày thành thực tế đo được.

Hình 6 - Các ví dụ về rãnh chuẩn

Khi sử dụng tiêu chí cho rãnh ở thành bên 10 %, cần có một rãnh chuyển tiếp ngang bên trong thứ năm để kiểm tra để kiểm tra vùng chuyển tiếp thành bên - đáy (SBT). Rãnh thứ năm phải có cùng các kích thước chiều rộng, và chiều dài như bốn rãnh đã mô tả ở trên với chiều sâu của rãnh (10 ± 1) % chiều dày thành tính toán nhỏ nhất (xem Hình 7).

CHÚ DẪN:

1 Vị trí thích hợp của rãnh.

CHÚ THÍCH: Chiều sâu rãnh (10 ± 1) % chiều dày thành tính toán nhỏ nhất, t_c.

Hình 7 - Vùng chuyển tiếp thành bên - đáy (SBT)

11.4.4.2.2. Yêu cầu của rãnh kiểm tra bên trong

Khi sử dụng kiểm tra bằng siêu âm để kiểm tra bên trong cần phải có một trong các nhóm rãnh hiệu chuẩn sau:

- Các rãnh chuẩn dọc và ngang bên trong 5 % có các kích thước như đã quy định trước đây cho bốn rãnh. Khi chuẩn (tiêu chí) của rãnh này được lựa chọn như một bộ phận đưa hệ thống vào vận hành thì nó phải được xác nhận trên một mẫu thử điển hình rằng hệ thống có khả năng phát hiện rãnh SBT (10 ± 1) % (xem Hình 7); hoặc

- Các rãnh chuẩn dọc và ngang bên trong 10 % có các kích thước như đã quy định trước đây cho bốn rãnh, một rãnh SBT thứ năm (xem Hình 7) có các kích thước được quy định trước, cũng như một lỗ ở đáy phẳng (FBH) có chiều sâu bằng 1/3 chiều dày thành nhỏ nhất được bảo đảm và đường kính nhỏ hơn hoặc bằng x 2 chiều dày thành nhỏ nhất được bảo đảm (xem Hình 8).

CHÚ DẪN:

1 Lỗ ở đáy phẳng (FBH).

Hình 8 - Rãnh hình lỗ ở đáy phẳng (FBH) điển hình

Xem lại: Chai chứa khí - chai chứa khí bằng thép không hàn - kiểm tra và thử định kỳ - phần 1

Xem tiếp: Chai chứa khí - chai chứa khí bằng thép không hàn - kiểm tra và thử định kỳ - phần 3

Sưu tầm và biên soạn bởi: https://honto.vn